دروازه ورود به دنیای بازی‌های کامپیوتری، مسیری است پر از اسطوره‌ها و قهرمانان. اما تعداد کمی از فرنچایزها توانسته‌اند مانند «گاد آو وار» (God of War) چنین تأثیر عمیق و ماندگاری بر صنعت سرگرمی دیجیتال بگذارند. این سری بازی، فراتر از یک اکشن صرف، یک حماسه تراژیک و داستانی درباره‌ی خشم، انتقام، و در نهایت، تلاش برای رستگاری است. آیا شما هم مثل میلیون‌ها گیمر دیگر، خود را در جستجوی پاسخ این پرسش می‌یابید که “چه چیزی این مجموعه را تا این حد خاص کرده است؟”
کریتوس: روایتی از یک اسطوره‌ی خاکستری
در قلب تپنده این مجموعه، شخصیتی ایستاده به نام کریتوس (Kratos)، خدای جنگ اسپارتی. داستان او، قصه‌ی سربازی شجاع و قدرتمند است که توسط خدایان المپ نشین، به ویژه آرس (Ares)، فریب داده می‌شود تا خانواده‌اش را به دست خود بکشد. این واقعه تلخ، نقطه‌ی آغاز سفری بی‌پایان از انتقام و خونخواهی است که کریتوس را ابتدا در برابر پانتئون یونان و سپس در قلمرو اساطیر نورس قرار می‌دهد. بازی کامپیوتر گاد اف وار در نسخه‌های اخیر خود، این تکامل شخصیتی را به زیبایی به تصویر کشیده است.
گاد آو وار صرفاً یک بازی شمشیر زنی نیست؛ بلکه یک کاوش عمیق روانشناختی در مفهوم انتقام و تأثیر مخرب آن بر روح انسان است. سازندگان بازی با ظرافت، شخصیت کریتوس را از یک ماشین کشتار خشمگین، به پدری خاموش و پشیمان در نسخه‌های اخیر تبدیل کرده‌اند، که این خود، یکی از بزرگترین دستاوردهای داستانی در تاریخ گیم به شمار می‌رود. این حماسه‌ی یونانی-نورس، به راستی گواهی است بر توانایی بازی‌های ویدیویی در روایت داستان‌های عمیق و چندلایه.
آفرینندگان یک حماسه: استودیوی Santa Monica و کارگردانان افسانه‌ای
برای درک بهتر عظمت فرنچایز خدای جنگ، باید به سراغ منشاء خلق آن برویم. استودیوی Santa Monica، زیرمجموعه شرکت سونی (Sony Computer Entertainment)، از همان ابتدا با هدف خلق یک تجربه اکشن سینمایی و حماسی تأسیس شد. دیوید جفی، خالق اصلی، با الهام از اساطیر یونان و علاقه به فیلم‌های اکشن پرزد و خورد، کریتوس و دنیای او را خلق کرد تا یک رقیب جدی برای ژانر Hack and Slash به وجود آورد.
اما این کوری بارلوگ بود که با نبوغ خود در کارگردانی و داستان‌سرایی، سری گاد آو وار را به اوج رساند. او در نسخه‌های God of War II و God of War (2018) بُعد انسانی و عاطفی عمیق‌تری به این اسطوره بخشید و با تغییر رادیکال در دوربین و سبک مبارزه، مجموعه را از یک اکشن صرف به یک شاهکار روایی ارتقا داد. در کنار کارگردانان، نویسندگانی چون متیو استافر نقش کلیدی در توسعه این دنیای حماسی داشتند که به غنای داستان این عنوان سونی کمک شایانی کرد.
تمام نسخه‌های گاد اف وار به ترتیب: سفری ۲۲ ساله در اساطیر
در این بخش، هر یک از نسخه‌های اصلی این فرنچایز را با جزئیات بیشتر بررسی می‌کنیم تا با سیر تکامل این بازی‌های حماسی و فروش تقریبی آن‌ها آشنا شوید.
God of War: Ascension
این بازی که در سال ۲۰۱۳ برای کنسول پلی‌استیشن ۳ منتشر شد، در واقع اولین رویداد از لحاظ سیر زمانی داستان کریتوس را روایت می‌کند و پیش‌درآمدی بر کل مجموعه است. داستان حماسه‌ی خدای جنگ از این نقطه آغاز می‌شود که کریتوس، شش ماه پس از فریب خوردن توسط آرس و قتل خانواده‌اش، در تلاش برای شکستن سوگند خونینی است که او را به خدای جنگ پیوند داده است. این فرآیند رهایی، او را در برابر موجودات باستانی به نام فیوری‌ها (Furies)، نگهبانان سوگند، قرار می‌دهد.
Ascension که آخرین بازی یونانی کریتوس به شمار می‌رود، تمرکز زیادی بر نمایش رنج و شکنجه روانی کریتوس پس از فاجعه دارد؛ او در زندانی مخوف، در بندِ عذاب‌های روحی و مالیخولیایی، باید با توهمات و شیاطین درونی خود مبارزه کند. علاوه بر معرفی بخش چندنفره آنلاین برای اولین بار در این فرنچایز، این بازی سعی کرد تا با مکانیک‌های جدید مبارزه، عمق بیشتری به اکشن‌های کریتوس ببخشد. این نسخه در مجموع بیش از ۳ میلیون نسخه فروش جهانی داشت که هرچند نسبت به نسخه‌های قبلی کمتر بود، اما همچنان یک تجربه اکشن با کیفیت بالا محسوب می‌شد.
God of War: Chains of Olympus
«زنجیرهای المپ» در سال ۲۰۰۸ برای کنسول دستی PSP منتشر شد و یکی از موفق‌ترین بازی‌های آن پلتفرم لقب گرفت. داستان این قسمت از ماجرای کریتوس در دوره‌ای اتفاق می‌افتد که او هنوز خادم خدایان المپ است و مأموریت‌های مختلفی را برای آن‌ها انجام می‌دهد تا شاید کابوس‌های گذشته‌اش پایان یابد. این بار، کریتوس با توطئه‌ای روبرو می‌شود که در آن خدای مرگ، مورفیوس، و ملکه دنیای مردگان، پرسفون، قصد نابودی ستون جهان و در نتیجه، المپ را دارند.
با وجود محدودیت‌های کنسول دستی، تیم سازنده Ready at Dawn توانستند یک تجربه کاملاً شبیه به نسخه‌های کنسولی را ارائه دهند، از جمله مقیاس‌های حماسی مبارزات و پازل‌های چالش برانگیز. کریتوس در این سفر به اعماق جهنم و قلمروهای ناشناخته سفر می‌کند تا خدای خورشید، هلیوس، را نجات دهد و از فروپاشی جهان جلوگیری کند. این عنوان دستی، با استقبال گسترده‌ای روبرو شد و در نهایت بیش از ۴ میلیون نسخه فروش داشت و بعدها برای PS3 نیز ریمستر شد.
God of War 1
«حماسه‌ی خدای جنگ» در سال ۲۰۰۵ برای پلی‌استیشن ۲ منتشر شد و سری بازی‌های گاد اف وار را بنیان نهاد. داستان از آنجا شروع می‌شود که کریتوس، پس از قتل خانواده‌اش، با وعده پاک شدن گناهان، به خدمت خدایان المپ در می‌آید و به مدت ده سال به انجام کارهای کثیف آن‌ها می‌پردازد. آتنا سرانجام به او مأموریت می‌دهد که آرس، خدای جنگ فعلی، را که به شهر آتن حمله کرده و آشوب به پا کرده، از میان بردارد.
این بازی، با معرفی «شمشیرهای آشوب» (Blades of Chaos) و سیستم مبارزه‌ای خشن و خونین که بر کمبوهای طولانی تمرکز داشت، انقلابی در سبک Hack and Slash ایجاد کرد. کریتوس مجبور می‌شود برای شکست آرس، جعبه پاندورا را از معبد او که بر پشت کرونوس، تایتان غول‌آسا، قرار دارد، به دست آورد. این عنوان کلاسیک، با فروش خیره‌کننده بیش از ۴.۶ میلیون نسخه در PS2، کریتوس را به یکی از نمادهای اصلی برند پلی‌استیشن تبدیل کرد.
God of War: Ghost of Sparta
«شبح اسپارتا» نیز مانند Chains of Olympus توسط Ready at Dawn برای PSP توسعه داده شد و در سال ۲۰۱۰ به بازار آمد. داستان این قسمت، ادامه دهنده حوادث پس از تبدیل شدن کریتوس به خدای جنگ است؛ اما او همچنان از کابوس‌ها و عذاب‌های روانی رنج می‌برد. در این راستا، کریتوس تصمیم می‌گیرد به دنبال ریشه‌های خود و برادر گمشده‌اش، دیموس، برود، که به دوران کودکی آن‌ها در اسپارتا باز می‌گردد.
این جستجو، کریتوس را به قلب دنیای مردگان و رویارویی با خدای مرگ، تاناتوس، می‌کشاند و راز پنهان شده خدایان در مورد سرنوشت خانواده‌اش را فاش می‌کند. این ماجرای کریتوس، نه تنها از نظر فنی پیشرفت چشمگیری نسبت به Chains of Olympus داشت، بلکه بُعد عاطفی عمیق‌تری از کریتوس را به نمایش گذاشت. این بازی نیز با موفقیت بسیار زیاد، بیش از ۱.۲ میلیون نسخه فروش داشت و به عنوان یکی از بهترین بازی‌های PSP شناخته می‌شود.
God of War 2
«خدای جنگ ۲»، که در سال ۲۰۰۷ برای PS2 منتشر شد، آغازگر یک حماسه‌ی جدید در داستان انتقام کریتوس بود. پس از اینکه کریتوس جای آرس را گرفته و به یک خدای جنگ مخرب تبدیل می‌شود، زئوس (پادشاه خدایان) به او خیانت کرده و با ترفندی او را می‌کشد و قدرت‌های الهی‌اش را سلب می‌کند. کریتوس که توسط تایتان گایا از دنیای مردگان نجات می‌یابد، متوجه می‌شود که زئوس پدر واقعی اوست و این خیانت، ناشی از ترس او از تکرار تاریخ است.
هدف جدید کریتوس، یافتن خواهران سرنوشت (Sisters of Fate) است تا بتواند در زمان سفر کند و قبل از خیانت زئوس، او را از پا درآورد. این بازی، مقیاس مبارزات و محیط‌های بازی را به طرز خیره‌کننده‌ای افزایش داد و اکشن‌های حماسی کریتوس را با پازل‌های محیطی پیچیده ترکیب کرد. عنوان سونی، که یکی از بهترین بازی‌های PS2 به شمار می‌رود، بیش از ۴.۲۴ میلیون نسخه فروش جهانی را تجربه کرد و زمینه را برای پایان سه‌گانه یونانی فراهم ساخت.
God of War 3
«خدای جنگ ۳»، اوج خشونت، خشم و انتقام کریتوس در سال ۲۰۱۰ برای پلی‌استیشن ۳ بود. داستان بلافاصله پس از پایان قسمت دوم آغاز می‌شود؛ کریتوس بر پشت تایتان گایا، در حال بالا رفتن از کوه المپ است تا بالاخره انتقام نهایی خود را از زئوس و دیگر خدایان المپ بگیرد. این قسمت، نبرد پایانی کریتوس با کل پانتئون یونان و نماد نابودی یک عصر اساطیری است.
God of War 3 از قدرت گرافیکی PS3 به بهترین نحو استفاده کرد و نبردهای عظیمی را به تصویر کشید که در آن کریتوس با خدایانی مانند پوزئیدون، هادس و هلیوس درگیر می‌شود. این بازی، با گیم‌پلی بی‌رحمانه و ضربات پایانی خشونت‌آمیز، حس نهایی بودن و ویرانگری را به مخاطب منتقل می‌کند. کریتوس در جستجوی شعله‌ی المپ و پاندورا، تمام مرزهای انسانیت را در می‌نوردد و در نهایت، به هدف نهایی خود می‌رسد. این قسمت موفق، در مجموع بیش از ۵.۲ میلیون نسخه فروش را در PS3 و PS4 تجربه کرد.
God of War 2018
نسخه God of War 2018 که برای اولین بار به صورت رسمی برای بازی کامپیوتر گاد اف وار نیز منتشر شد، آغازگر یک عصر جدید در اساطیر نورس بود. سال‌ها پس از وقایع یونان، کریتوس که اکنون پشیمان و خاموش شده است، در میدگارد زندگی می‌کند. مرگ همسر دومش، فی (Faye)، او و پسرش آترئوس را در سفری حماسی برای بردن خاکستر فی به بلندترین قله ۹ قلمرو نورس، درگیر می‌کند.
این بازی، یک تغییر رادیکال از سبک Hack and Slash به اکشن ماجراجویی با دوربین روی شانه و تمرکز بر روایت داستانی عمیق و رابطه پدر و فرزندی را رقم زد. معرفی تبر جادویی “لویثان” (Leviathan Axe)، یک تجربه مبارزاتی جدید و تاکتیکی را به ارمغان آورد. این عنوان، علاوه بر کسب جوایز متعدد، از نظر تجاری نیز به موفقیت خیره‌کننده‌ای دست یافت و تا پایان سال ۲۰۲۲، بیش از ۲۳ میلیون نسخه فروش جهانی داشته است.
God of War Ragnarok
«راگناروک»، دنباله‌ی مستقیم نسخه ۲۰۱۸، در سال ۲۰۲۲ برای پلی‌استیشن ۴ و پلی‌استیشن ۵ منتشر شد. داستان این قسمت در دوران فیمبول‌وینتر (زمستان سه‌ساله نورس) آغاز می‌شود و کریتوس و آترئوس را در آستانه راگناروک (پایان جهان) قرار می‌دهد. این حماسه‌ی خدای جنگ، به کاوش عمیق‌تری در ۹ قلمرو می‌پردازد و شخصیت‌هایی مانند ثور، اودین و تیر را به عنوان حریفان و متحدان جدید معرفی می‌کند.
در این بازی، تمرکز داستان بر روی هویت آترئوس و سرنوشت مقدر شده‌ی او به عنوان لوکی، و تلاش کریتوس برای ممانعت از تکرار خشم یونانی‌اش در نسل بعدی است. گیم‌پلی بازی، با اضافه شدن مکانیزم‌های جدید و امکانات بیشتر در مبارزه، از جمله استفاده مجدد از شمشیرهای آشوب، غنای بیشتری پیدا کرد. این قسمت به سرعت تبدیل به یک موفقیت عظیم تجاری شد و تا مارس ۲۰۲۳، بیش از ۱۵ میلیون نسخه فروش را تجربه کرد.
تجربه‌ی شخصی: فراتر از یک اکشن نفس‌گیر
به عنوان یک گیمر، تجربه بازی‌های خدای جنگ همواره فراتر از یک دکمه‌زنی ساده بوده است. نسخه‌های اولیه با شمشیرهای آتنا و سیستم مبارزه‌ای که به شدت بر ضربات پشت سر هم و خشونت سینمایی تکیه داشت، حس رها کردن خشم درونی را القا می‌کرد. اما نسخه‌های جدیدتر، به خصوص نسخه بازی کامپیوتر گاد اف وار که به تازگی برای پلتفرم PC نیز در دسترس قرار گرفته، با تغییر زاویه دوربین و معرفی تبر “لویثان” (Leviathan Axe)، عمق تاکتیکی بیشتری به مبارزات بخشید.
حالا، لحظاتی مانند گفتگوهای پرمعنای کریتوس و آترئوس یا تلاش کریتوس برای کنترل خشمش، به اندازه نبردهای حماسی با تایتان‌ها در گذشته، برای مخاطب جذاب و درگیرکننده است. این تکامل شخصیتی، دلیلی است بر این ادعا که God of War از یک بازی اکشن صرف، به یک اثر هنری تعاملی با مضامین عمیق تبدیل شده است. آیا شما هنگام نبرد با بالدر، بیشتر از شمشیر زدن، به رابطه پدر و فرزندی آن‌ها فکر نمی‌کردید؟
تمام نسخه‌های گاد اف وار به ترتیب انتشار
در جدول زیر می‌توانید فهرست کامل نسخه‌های رسمی سری God of War را به ترتیب انتشار مشاهده کنید:
| نام نسخه | سال انتشار | پلتفرم‌ها | توضیح کوتاه | سبک بازی |
|---|---|---|---|---|
| God of War: Ascension | 2013 | PS3 | پیش‌درآمدی بر سری اصلی، تمرکز بر گذشته کریتوس | اکشن – ماجراجویی |
| God of War: Chains of Olympus | 2008 | PSP / PS3 | دوران خدمت کریتوس نزد آرس، در ماجرایی اسطوره‌ای | اکشن کلاسیک |
| God of War (نسخه اصلی) | 2005 | PS2 | آغاز انتقام کریتوس از آرس، و تولد افسانه گاد اف وار | اکشن اسطوره‌ای |
| God of War: Ghost of Sparta | 2010 | PSP / PS3 | کشف گذشته تاریک کریتوس و برادر گمشده‌اش | اکشن و روایت احساسی |
| God of War II | 2007 | PS2 | خیانت خدایان به کریتوس و آغاز جنگ با زئوس | اکشن سینمایی |
| God of War III | 2010 | PS3 / PS4 | نبرد نهایی کریتوس با خدایان المپ و پایان عصر یونان | اکشن – سینماتیک |
| God of War (2018) | 2018 | PS4 / PC | ورود کریتوس به اساطیر نورس همراه پسرش آترئوس | اکشن، ماجراجویی، روایت احساسی |
| God of War Ragnarok | 2022 | PS4 / PS5 / PC (در آینده) | ادامه‌ی داستان در سرزمین نورس و نبرد نهایی با اودین | اکشن حماسی – داستانی |
سوالات متداول درباره سری بازی گاد آو وار
در این بخش به برخی از پرتکرارترین سوالات کاربران در مورد این مجموعه پاسخ می‌دهیم:
۱. آیا برای تجربه God of War 2018 باید نسخه‌های قبلی را بازی کرد؟
پاسخ: خیر، اجباری نیست. داستان God of War 2018 به گونه‌ای طراحی شده که نقطه شروع جدیدی برای مخاطب باشد و تمام اطلاعات مورد نیاز در خصوص گذشته‌ی کریتوس را به مرور ارائه می‌دهد. با این حال، اگر نسخه‌های قبلی را بازی کرده باشید، عمق و وزن گذشته‌ی کریتوس و اشاره‌های داستانی برای شما بسیار ملموس‌تر و لذت‌بخش‌تر خواهد بود، به ویژه در مورد خشم و تنهایی او.
۲. آیا بازی God of War Ragnarok برای کامپیوتر (PC) منتشر می‌شود؟
پاسخ: شرکت سونی سیاست انتشار تدریجی انحصاری‌های پلی‌استیشن برای پلتفرم PC را در پیش گرفته است. با توجه به موفقیت چشمگیر God of War 2018 روی کامپیوتر، انتظار می‌رود که Ragnarok نیز با فاصله زمانی مشخصی پس از انتشار اولیه کنسولی (معمولاً ۱.۵ تا ۲ سال)، برای بازی کامپیوتر گاد اف وار منتشر شود. البته هنوز تاریخ رسمی اعلام نشده، اما احتمال انتشار آن بسیار بالاست.
۳. تفاوت اصلی گیم‌پلی نسخه‌های یونانی و نورس چیست؟
پاسخ: تفاوت بسیار ریشه‌ای است: در نسخه‌های یونانی، دوربین سوم شخص ثابت و مبارزات Hack and Slash گسترده با تمرکز بر ضربات گروهی و استفاده از شمشیرهای آشوب است. در مقابل، در نسخه‌های نورس (۲۰۱۸ و راگناروک)، دوربین روی شانه (Over-the-shoulder) است و تمرکز بر مبارزات تاکتیکی‌تر، دفاع، پرتاب سلاح (تبر لویثان) و ترکیب حملات با پسرش آترئوس قرار دارد.
۴. آیا کریتوس در God of War Ragnarok قدرت‌های جدیدی به دست می‌آورد؟
پاسخ: بله. در حالی که او همچنان از تبر لویثان و Blades of Chaos استفاده می‌کند، مکانیک‌های جدیدی مانند استفاده از سپرها با توانایی‌های متفاوت و قابلیت‌های جدید آترئوس به گیم‌پلی اضافه می‌شود. کریتوس اکنون کنترل بیشتری بر روی عناصر یخی و آتشی سلاح‌های خود دارد که عمق تاکتیکی مبارزات را به شدت افزایش داده است.